In gesprek met:
Camille Oostwegel

~ Longread ~

Camille Oostwegel heeft Zuid-Limburg de afgelopen decennia op toeristisch vlak van een nieuwe markt voorzien. Met de ontwikkeling en exploitatie van Kasteel Erenstein in Kerkrade, Château Neercanne in Maastricht, Winselerhof in Landgraaf, Château St. Gerlach in Valkenburg en Spencer's in Maastricht heeft hij een internationaal publiek in het hogere segment naar deze regio weten te krijgen. Inmiddels heeft hij het bedrijf, Oostwegel Collection, overgedragen aan zijn zoon Camille, en gaat hij als 'Oostwegel sr.' door het leven.

De interesse voor allerlei maatschappelijke ontwikkelingen, van politiek tot cultuur, heeft Camille Oostwegel sr. nog altijd. Ook in zijn actieve tijd als horecaondernemer had hij niet alleen oog voor het ondernemerschap, maar ook voor de ontwikkeling van de streek. Hij was altijd goed op de hoogte van wat er speelde in de maatschappij, zodat hij ook voor de politiek een interessante gesprekspartner was. Dat laatste is hij nog altijd.

Zo beschouwt hij - inmiddels wonend in het hart van Maastricht met uitzicht op de Maas - de Eurotop van 1991 als een belangrijke impuls voor de economie in Limburg, en voor het toerisme in het bijzonder. ‘Het Verdrag van Maastricht dat uit die Eurotop is voortgekomen en dat leidde tot de invoering van de euro, heeft de stad internationaal een enorme bekendheid gegeven.

Maastricht is een typisch Europese stad. Dat was al zo toen ik hier op de Hogere Hotelschool zat. Toen al werd gesproken van un pays sans frontières, een land zonder grenzen, en daarmee werd Zuid-Limburg bedoeld. Parijzenaars kwamen hier al naartoe in de jaren vijftig. Maastricht was destijds al een Europees centrum dat gold als toegang tot het rijke Nederland. De stad vormde een brug tussen Noord- en Zuid-Europa. Dat had niet alleen met de ligging te maken, maar ook met de meertaligheid van de bevolking. De mensen spraken hier vroeger ook Frans en Duits. Door de komst van het Engels is dat helaas niet meer het geval; het zou belangrijk zijn om die talen - naast het Engels - weer terug op school te brengen. Het zijn immers de talen van onze directe buren. Het is heel handig als je met goed met hen kunt praten.’

Oostwegel ziet Zuid-Limburg als bron van Europa. ‘De Europese gedachte heeft hier altijd geleefd. De regio heeft nooit zoveel naar de Randstad gekeken, maar meer naar de buurlanden. Dat is begrijpelijk. En als je het slim doet, kun je daar je voordeel uithalen. De handelaren die aan de wieg hebben gestaan van de wereldvermaarde kunstbeurs TEFAF Maastricht, organiseerden voorheen een antiekbeurs in Delft. Dat was een nationale beurs, niks mis mee. Maar hier konden ze er een internationale beurs van maken, die veel belangrijker werd. Het werd dé Europese kunstbeurs. Onze voorouders waren al heel Europees ingesteld.’

Hij herinnert zich nog goed dat binnen zijn familie een goede band heerste met de stad Luik. ‘Bij veel families was dat het geval. Veel mensen hadden een oom of tante in Luik of Aken wonen. Die contacten werden niet gehinderd door de grens; het was een heel natuurlijke situatie. Eigenlijk is de driehoek Maastricht-Luik-Aken altijd één gebied geweest. Meer dan nu hadden mensen over de landsgrenzen heen contact met elkaar. Aken is bovendien de stad van Karel de Grote, de geestelijk vader van een verenigd Europa. De Romeinen vestigden zich al tweeduizend jaar geleden in ons gebied. 

Toen ik in 1980 met mijn bedrijf begon, was Europa de basis. Met alleen gasten uit Limburg zouden we het op dat niveau niet redden. Dus mikten we ook op België en Duitsland, en de Randstad. Onze marketingcampagnes gingen tot in Amerika. Ik ben zelf nog naar New York gereisd om daar samen met het KLM-kantoor speciale arrangementen samen te stellen met Zuid-Limburg als reisbestemming. Uiteraard verwees ik dan naar de gunstige ligging, waardoor de Amerikaanse toeristen ook Keulen, Parijs en Brussel konden bezoeken. Het is belangrijk om de kwaliteiten van Limburg beter uit te venten. Zoals het feit dat dit gebied de culinaire bakermat van Nederland is.

Onze hotels en restaurants kennen een rijke Europese geschiedenis met als bekroning inderdaad de lunch die Koningin Beatrix in 1991 op Château Neercanne organiseerde voor de Europese regeringsleiders. Daar aan tafel is in een goede sfeer de basis gelegd voor het Verdrag van Maastricht. En op Château St. Gerlach hebben we tal van beroemdheden ontvangen, van Europese ministers tot en met de Amerikaanse president George W. Bush. We hebben ook wereldsterren als The Rolling Stones en Bruce Springsteen over de vloer gehad. Ook zij verbazen zich over de schoonheid van deze streek.’

Oostwegel pleit wel voor meer kwaliteit in de steden. ‘Maastricht heeft het al heel aardig op orde, met onder meer een prachtig historisch centrum. Er liggen wel nog uitdagingen. Wat te doen met bijvoorbeeld de ENCI Cementfabriek? En met het voormalige Landbouwbelang?

In Heerlen worden nu ook de nodige inspanningen gedaan om de kwaliteit van architectuur en het publieke domein fors te verbeteren. Dat was nodig. Ik ben daar nog bij betrokken via een informeel adviesorgaan dat vooral kijkt naar kwaliteit. Zo hebben we ontdekt dat achter veel lelijke winkelpuien heel mooie gevels zitten. Laat die tevoorschijn komen. Hoewel in Heerlen helaas veel moois in het verleden gesloopt is, zijn er nog wel degelijk mooie gebouwen, maar die zijn deels verstopt. Het gaat om een bewustwordingsproces, dat gelukkig nu eindelijk is ingezet met de nieuwe wijk het Maankwartier. Er komen nu toeristen naar Heerlen. Nog lang niet zoveel als naar Maastricht, maar het is een begin. Heerlen moet zich ook niet willen vergelijken met de Limburgse hoofdstad, maar zich richten op de eigen mogelijkheden, zeker ook met al het groen in de Parkstad-regio. Het Heuvelland vervult de natuurlijke rol van achterland. Daar hoef je op zich niet veel aan te veranderen. Al zou je – om de kwaliteit te behouden - bijvoorbeeld wel die grote groepen lawaaierige motoren in het weekend kunnen weren.’

De voormalig horecaondernemer zit in allerlei stichtingen die zijn opgericht om de kwaliteit verder te versterken, zodat het gebied nóg aantrekkelijker wordt voor zowel bewoners als bezoekers. ‘Ik zal nooit vergeten dat de Franse president François Mitterrand na de befaamde lunch op Château Neercanne tijdens de Eurotop in 1991 tegen me zei: 'Monsieur, c’est la France ici',  toen hij over de vallei uitkeek. Hij voelde het belang van Europa aan en wist ook de Duitse Bondskanselier Helmuth Kohl daarvan te overtuigen. Het was een historische middag, die heel betekenisvol is gebleken voor Europa, en dat gebeurde toch allemaal in Zuid-Limburg!’

Tekst: Jo Cortenraedt