Maretak in Zuid-Limburg

De wortels van de markante maretak zitten niet alleen diep in de natuur, maar ook in onze cultuur. Kort lesje Limburgs: wij noemen ze ‘haamsjeut’. De scheuten met blaadjes lijken namelijk erg op ‘paardenhaam’ (paardenhoofdstel).  

Nou, allebei. De maretak staat bekend als ‘duivelsnest’ vanwege haar geheimzinnige krachten om boze geesten te verjagen. ‘Vogellijm’ komt van het oude gebruik om kleine zangvogeltjes te vangen door de takken te besmeren met de kleverige substantie die uit de witte besjes komt.

Hongerige vogeltjes zijn de oorzaak dat de groene bollen zo hoog zitten. De vogels eten de bessen en terwijl ze hun snavels scherpen aan de bast van de boom, zaaien ze meteen nieuwe maretakken. Door de kleverige inhoud blijven de zaadjes plakken en kunnen ze zich nestelen. 

De vogeltjes mogen dan dol zijn op de besjes, voor ons mensen zijn ze giftig. De blaadjes daarentegen staan al eeuwenlang bekend om hun heilzame krachten. In de kruidengeneeskunde worden maretakkenblaadjes ingezet tegen hartkwalen, tumoren en voor een betere bloedsomloop.

Veel culturen kenden de maretak magische krachten toe: voorspoed, vruchtbaarheid, geluk. Je kent vast de ‘kiss beneath the mistletoe’. In de Keltische en Germaanse cultuur was de maretak zelfs een heilige plant. Groeide de maretak op een heilige eik, dan werd dit als een geschenk van God gezien.