Detail

Bruinkoolweg

Bruinkoolweg
Heerlen
De naam zegt het al: in dit gebied werd vroeger bruinkool gewonnen. Om het kolenvervoer tussen de Oranje-Nassaumijn IV Heksenberg en Oranje-Nassaumijn III Heerlerheide mogelijk te maken, was een spoorverbinding aangelegd waar je nu (deels) overheen kunt fietsen.

Groeve Blankevoort
Het fietspad over de brug ligt op het voormalig mijnspoor naar de steenkolenmijn Oranje-Nassau IV. Deze spoordam werd in 1925 aangelegd en liep midden door de voormalige bruinkoolgroeve Blankevoort. 

Deze groeve is genoemd naar de exploitant, die namens de NV Bergerode zorgde voor de ontginning van bruinkool. Deze ontginning was toegestaan binnen de concessie Carisborg II, een gebied van 151 ha in Heerlerheide. De NV Bergerode was daarnaast verantwoordelijk voor de bruinkoolwinning op de Brunssummerheide en in wat nu het Vijverpark in Brunssum is.

Eind 19e eeuw waren al boringen in Heerlerheide uitgevoerd, die de aanwezigheid van bruinkool bevestigden. Pas in de Eerste Wereldoorlog werd de ontginning van bruinkool ook betaalbaar, door het wegvallen van de invoer van brandstof uit het buitenland. 

Vanwege de brandstofschaarste in Nederland werd de winning van bruinkool door de rijksoverheid in Den Haag gestimuleerd. Lokale bewoners hadden hier niets over te zeggen. Wie niet meewerkte aan de verwerving van gronden binnen de concessie, werd zonder pardon onteigend. 

In 1917 werd gestart met de ontginning. Na afloop van de Eerste Wereldoorlog kwam geleidelijk ook de goedkopere brandstof uit het buitenland weer beschikbaar. Dit betekende in 1921 het einde van de winning van bruinkool in groeve Blankevoort.

Van noord naar zuid
Het graafwerk begon aan de noordzijde, waar nu sportpark Pronsebroek ligt. Vanaf hier werd in zuidelijke richting gewerkt. Alle niet bruikbare dekgronden werden aan de noordkant gestort, als afwerking van het terrein. 

Daarom is alleen het resterende gat aan de zuidkant nog herkenbaar als groeve. Er werd gegraven tot circa 25 meter diepte. Onder het sportpark ligt dus ongeveer 25 meter teruggestorte grond!

Voor de bruinkoolafvoer mocht de NV Bergerode geen gebruik maken van het mijnspoor naar de Oranje-Nassau III in Rennemig. Daarom werd door de Genietroepen van het leger speciaal voor de bruinkoolgroeve een nieuwe spoorlijn aangelegd richting het station van Hoensbroek. 

Ook hier hadden de lokale bewoners en boeren niets over te zeggen. De spoorlijn is na de sluiting van de groeve weer opgeheven en vrijwel geheel uit het landschap verdwenen.

Buurtschap Roebroeck (of Rodenbroek)
Voor de start van de bruinkoolwinning lag centraal in het buurtschap Roebroeck, met het kasteel van de gelijknamige familie. De oudste delen van dit kasteel dateerden waarschijnlijk uit de 14e eeuw. 

Bekend is dat het buurtschap ook een pottenbakkersoven uit Karolingische tijd (8e tot 10e eeuw) bezat. Het buurtschap lag aan de zuidrand van een moerasgebied (Pronsebroek, Roebroeck) en het kasteel stond zuidelijk van de schietboom op het huidige sportpark, tegen de voet van het mijnspoor. 

Hier omheen lag een aantal boerderijen. Een ander deel van het buurtschap was te vinden bij de huidige kruising Hei Grindelweg/Bruinkoolweg en een derde cluster lag aan de Heerenweg. Via de Schroetebeek waterde het moeras af op de Caumerbeek.

Van de originele bebouwing en het moeras is inmiddels geen spoor meer te vinden. En dat is niet vreemd: de toenmalige grondeigenaren kregen onder stevige druk de onteigeningen opgedrongen, ondanks ruime vergoedingen. De industrie in Noord-Nederland zat namelijk te springen om brandstof. 

Het verdwijnen van kasteel en buurtschap Roebroeck is niet uniek binnen Parkstad Limburg. Zo moest kasteelboerderij Rennemig wijken voor het mijnspoor van de Oranje-Nassau III en heeft kasteel Carisborg (ter plekke van het huidige sportpark Varenbeuk) ruimte gemaakt voor bruinkoolconcessie Carisborg I.

Toegankelijkheid


Er zijn geen noemenswaardige gehandicaptenvoorzieningen

Routes in de buurt

Leuks in de buurt!