Historie in Zuid-Limburg

In februari 2015 kwam ik voor het eerst op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten. Ik was toen een weekend weg met een groep vrienden en op zondag keken we wat er in de buurt te doen was. We besloten naar Valkenburg te gaan, maar onderweg een stop te maken bij de begraafplaats, ‘even kijken of het wat is’. Ik vond het uiteindelijk zo indrukwekkend dat ik er later nog vaak aan terug heb gedacht. Die duizenden witte kruizen naast elkaar, allemaal perfect onderhouden, met hier en daar een verse bos bloemen voor. Het drong toen pas écht tot mij door dat al die Amerikaanse soldaten, ruim 8000, hun leven hebben gegeven voor ónze vrijheid. Een nederig besef.

De Romeinse tijd vind ik een van de meest fascinerende periodes in onze geschiedenis. Het feit dat er toen al enorme welzijn was en we daarna in de Middeleeuwen zijn beland, vind ik boeiend. Dat Zuid-Limburg vier eeuwen lang deel uitmaakte van het Romeinse Rijk wist ik niet en dat ik in ons eigen land ook overblijfselen uit die tijd kon vinden, ook niet. Inmiddels heb ik een aantal van deze Romeinse restanten met eigen ogen mogen aanschouwen.

Ik keerde er van de week terug voor het Liberation Concert, dat sinds 2006 ieder jaar wordt gehouden als eerbetoon aan alle slachtoffers. Ik zag er naar uit, omdat de combinatie van de klassieke muziek en de setting op de begraafplaats mij enorm indrukwekkend leek. Het concert was mooi (natuurlijk spreekt het ene stuk je meer aan dan het andere), het orkest en het koor heel erg goed, maar wat ik jammer vond, was dat ik tijdens het concert de begraafplaats niet kon zien (ik zat redelijk vooraan, daar kan dat aan gelegen hebben). Ik denk dat als je tijdens het concert tussen de graven door had gelopen, het drie keer harder binnen had gekomen. Misschien dat ik dat volgend jaar ga doen; het concert is immers gratis toegankelijk (wat ik echt top vind!).

De stichter van de Amerikaanse begraafplaats was Joseph Shomon, die vroeger graag in Hotel Groot Welsden in Margraten sliep. Ook ik heb daar een paar nachten mogen doorbrengen en eigenaresse Sutti Welsch vertelde mij bijzondere verhalen over zijn verblijf, het bezoek van zijn dochter en kleinzoons 20 jaar later en de bijzondere band die zij onderling hebben opgebouwd. ‘You will forever be our family in Holland’, staat in het gastenboek geschreven. Het zegt veel over de persoonlijke connectie die Sutti en haar collega’s maken met hun gasten. Zo logeerde er eens een Amerikaan die voor het eerst naar het graf van zijn broer was geweest. ‘Wij zijn er dan om te luisteren naar zijn verhalen. Dit hotel is er om mensen te helpen, voor alles wat de mens beweegt.’ De gastvrijheid, persoonlijke interesse, sfeervolle Engelse inrichting en de bizar goede keuken zorgen er gezamenlijk voor dat Hotel Groot Welsden al jaren achter elkaar prijzen in de wacht sleept van websites als Zoover en Tripadvisor. Terecht, want daar verblijven, is als thuiskomen.

Herdenken in Zuid-Limburg

Zuid-Limburg was de eerste regio die bevrijd werd aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, Mesch het eerste dorp dat was bevrijd. Langs Mesch en Margraten loopt de Liberation Route Europe. Deze herdenkingsroute verbindt belangrijke plekken die de geallieerden hebben aangedaan; zoals de stranden van Normandië, de Belgische Ardennen, Brabant, Arnhem, Nijmegen en Berlijn. Lijkt mij een indrukwekkende route om eens te volgen.

Vergeet ook tijdens je herdenkingsbezoek oorlogsmuseum Eyewitness in Beek niet. In dit museum zijn verschillende periodes uit de oorlog uitgebeeld; van de opkomst van de NSB’ers tot de strenge winters in Rusland. Special effects ondersteunen deze scenes. Ook heeft dit museum een aantal unieke stukken in haar bezit, zoals een brief van Eva Braun en een originele foto van Hitler die hij persoonlijk heeft gesigneerd.

Zoals je ziet kun je je tijdens een vakantie in Zuid-Limburg goed verdiepen in de historie van de Tweede Wereldoorlog. Ik hecht daar zelf altijd waarde aan, omdat we nooit moeten vergeten wat er gebeurd is. Het laat je bovendien altijd weer even goed beseffen hoe dankbaar we mogen zijn dat we nu in vrede leven en hoe belangrijk het is dat we dat behouden.

P.s. Ik kan me trouwens voorstellen dat je na een indrukwekkend bezoek aan Margraten behoefte hebt ergens gezellig te dineren. Dan kan ik je Talentino in Margraten aanraden! Dit restaurant werkt met ‘talenten’ in de bediening; mensen met een verstandelijke en/of psychiatrische beperking. Zij geven extra jeu aan je bezoek – en dat zeg ik uit ervaring!